STANOWISKO MPiPS

BIURO PROMOCJI MEDIÓW

Z 5 LISTOPADA 2015 R.

W SPRAWIE LIMITÓW UMÓW TERMINOWYCH

Ustawa z dnia 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r. poz. 1220), która wejdzie w życie z dniem 22 lutego 2016 r., ma na celu ograniczenie nieuzasadnionego wykorzystywania umów o pracę na czas określony.

Ustawa ta przewiduje, że okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony oraz łączny okres zatrudnienia na podstawie umów o pracę na czas określony zawieranych między tymi samymi stronami stosunku pracy nie będzie mógł przekraczać 33 miesięcy, a łączna liczba tych umów nie będzie mogła przekraczać trzech. Jeżeli okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę lub umów o pracę na czas określony przekraczałby 33 miesiące lub liczba takich umów przekroczyłaby trzy, to od następnego dnia po upływie 33-miesięcznego okresu zatrudnienia lub od dnia zawarcia czwartej umowy o pracę na czas określony pracownik będzie traktowany jak zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony. Uzgodnienie między stronami w trakcie trwania umowy o pracę na czas określony dłuższego okresu wykonywania pracy na podstawie tej umowy uważane będzie za zawarcie, od dnia następującego po dniu, w którym miało nastąpić jej rozwiązanie, nowej umowy o pracę na czas określony w rozumieniu tych przepisów.

Jednakże przepisy przewidują wyjątki od powyższych zasad. Limity ograniczające zatrudnienie na podstawie umowy lub umów o pracę na czas określony nie będą dotyczyły umowy zawartej:

1) w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy,

2) w celu wykonywania pracy o charakterze dorywczym lub sezonowym,

3) w celu wykonywania pracy przez okres kadencji,

4) gdy pracodawca wskaże obiektywne przyczyny leżące po jego stronie

- jeżeli ich zawarcie w danym przypadku służy zaspokojeniu rzeczywistego zapotrzebowania  o charakterze okresowym i jest niezbędne w tym zakresie w świetle wszystkich okoliczności zawarcia umowy (art. 25¹ § 4 Kodeksu pracy).

Brzmienie tego przepisu, a w szczególności jego pkt 4, ma na celu ujęcie obiektywnych przesłanek, z powodu których zatrudnienie pracownika na podstawie umowy na czas określony dłuższej niż 33 miesiące albo więcej niż 3 umów na czas określony między tymi samymi stronami stosunku pracy, można uznać za uzasadnione. Dokonanie oceny, czy zostały spełnione przesłanki określone w tym przepisie będzie należeć w pierwszej kolejności do stron, które zawarły umowę o pracę. W razie wątpliwości każda ze stron może się zwrócić do właściwego okręgowego inspektoratu pracy – jak bowiem wynika z art. 1 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz. U. z 2015 r. poz. 640), Państwowa Inspekcja Pracy jest organem powołanym do sprawowania nadzoru i kontroli przestrzegania prawa pracy, w tym w zakresie stosowania art. 25¹ Kodeksu pracy. Natomiast ewentualny spór między stronami stosunku pracy w tym zakresie będzie mógł być wiążąco rozstrzygnięty wyłącznie przez sąd pracy.

Zgodnie z art. 11 pkt 8 ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy w razie stwierdzenia naruszenia przepisów prawa pracy właściwe organy Państwowej Inspekcji Pracy są uprawnione do skierowania wystąpienia lub wydania polecenia, w sprawie ich usunięcia, a także wyciągnięcia konsekwencji w stosunku do osób winnych. Ponadto w  sprawach o ustalenie istnienia stosunku pracy inspektorzy pracy mogą wytaczać powództwa na rzecz obywateli, a także wstępować, za zgodą powoda, do postępowania w tych sprawach w każdym jego stadium (art. 63¹ Kodeksu postępowania cywilnego). Na podstawie tego przepisu inspektor pracy będzie uprawniony do wytoczenia powództwa na rzecz pracownika o ustalenie, że w związku z wyczerpaniem przesłanek z art. 25¹ § 1 Kodeksu pracy (trwanie umowy zawartej na czas określony powyżej 33 miesięcy lub zawarcie 4-tej umowy na czas określony) i nieistnieniem okoliczności, o których mowa w art. 25¹ § 4 Kodeksu pracy, pracownik jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony.